Virtüözler herhalde 5-6 yaşlarından itibaren falan çalıştırılmaya başlanıyor.

Çocuklarını vitüöz olarak yetiştirmek faşizan bir tutum değil mi? 5 yaşındaki bir çocuğun hayatı ile ilgili bir kariyer hedefi, yaşamak istediği hayatı ile ilgili bir planı olabilir mi? Hangi çocuk bu yaşta ben bundan sonraki 15 sene hergün 5 saat piyano çalacağım der? Bunu belirleme hakkını anne, babaya kim vermiş?

Ayrıca bu hedef her zaman da başarılı olamıyor. O zaman herhalde bu çocuklar çok da mutsuz oluyorlar.

Mesela Türkiye’de Fazıl Say’la aynı dönemlerde başlayıp da virtüz olamayanaların nasıl mutsuz olduklarını düşünebiliyor musunuz? Önlerinde hep Fazıl Say var. Ne şansızlık.

Bizim hiç anlayamayacağımız nüanslar bu çalgıcıları virtüöz yapıyor. Biz lisede konservatuara başlamış bir piyanistle, 5 yaşında başlayanın çaldığı Chopin arasında herhalde hiç bir fark göremiyoruz. Hatta muhtemelen bilgisayarın çaldığı Chopin’i bile ayırt edemeyebiliriz.

Dolayısı ile virtüzöler olmasa da biz gene Chopin’i zevle dinleyebiliriz.

Çok küçük bir azınlığın anlayabileceği farklar üzerinden çocuğu ile gurur duymak için yapılan eziyet bana çok faşist hatta işkenceci bir tutum geliyor.

Nasıl ki 5 yaşındaki çocuğu pazaları kiliseye götürüp muhtemelen ona çok manasız gelen ilahileri dinlemeye mecbur tutmayı insan haklarına aykırı buluyorsam, çocuğunu “5 yaşından başlayarak” virtüöz yetiştirmeyi de aynı şekilde insan haklarına aykırı buluyorum.

Çocuklarımız istediklerini yapsın, başarıp da mutlu olurlarsa biz de bununla mutlu olmaya çalışalım.